Hollowbody có vẻ là một thuật ngữ xa lạ khi bạn mới chỉ chân ướt chân ráo bước vào thế giới guitar. Thân đàn hollow là gì? Bạn nghĩ rằng mọi cây guitar đều có thân đàn solid? Hollowbody khác gì với semi-hollow? Đừng lo, chúng tôi sẽ giải thích mọi thứ cho bạn thông qua bài viết ngắn gọn này về những cây guitar thân đàn hollow và semi-hollow. Chỉ mất khoảng 10 phút để đọc thôi và bạn sẽ biết mọi điều bạn cần phải biết, và có lẽ còn nhiều hơn nữa.
Tuy có thể bạn sẽ ngạc nhiên nhưng chúng tôi tin bạn đã nghe loáng thoáng về thân đàn hollow, về guitar semi-acoustic hoặc thinline cũng như những thuật ngữ ít phổ biến hơn (và thiếu chính xác) như thân đàn archtop electric, electro-acoustic, jazz box, và thân đàn nhiều ngăn. Thậm chí nếu những thuật ngữ kể trên không gợi nhớ được điều gì thì có lẽ tên gọi của nó có thể. Từ khi xuất hiện vào những năm 30, thân đàn hollow đã chiếm lĩnh sân khấu âm nhạc và điều này cũng đúng với semi-hollowbody. Tất cả mọi người, từ The Beatles đến Jack White và đều chơi những nhạc cụ này, dĩ nhiên chúng ta cũng không quên nhắc đến mẫu semi-hollow “Lucille” của nghệ sĩ nhạc blues B.B King.
Với nhiều nghệ sĩ đầy đam mê ở các thể loại âm nhạc, rõ ràng là guitar thân đàn hollow và semi-hollow đã tạo được vị thế cho riêng mình. Thậm chí cả khi các công ty đang liên tục cho ra những mẫu solidbody này đến solidbody khác, một khoản đầu tư lớn vẫn được rót vào R&D để thúc đẩy sự phát triển của guitar semi-acoustic. Có lẽ bạn đang thầm nghĩ những cây guitar này có điều gì đó rất đặc biệt phải không? Đúng vậy. Nhưng đó là gì? Bài viết này sẽ là cẩm nang của bạn về guitar hollowbody và semihollow.
Đọc thêm: Custom Shop Guitars: Fender Custom Shop
Ngược dòng lịch sử
Thân đàn Hollow!
Chúng ta không thể hiểu sâu về một điều gì đó mà không xem xét khía cạnh lịch sử. Cũng vậy, thân đàn guitar hollow đưa chúng ta trở lại thời kỳ hoàng kim của nhạc jazz. Các ban nhạc lớn đang rất thành công. Họ không muốn tiếng guitar bị chìm trong tiếng hò hét của đám đông. Dù pickup đã tồn tại nhưng việc khuếch đại âm thanh của những cây acoustic vẫn là một nhiệm vụ khó nhằn. George Buchamp của Rickenbacker đã cùng nghệ sĩ chơi electric người Tây Ban Nha Ken Roberts khởi động một việc mang tính quyết định. Mẫu acoustic phong cách concert bằng gỗ laminate mahogany là mẫu guitar signature đầu tiên của công ty. Nó thực sự là một nhạc cụ tiên phong trong lĩnh vực guitar điện.
Không lâu sau đó, Gibson tham gia cuộc đua với mẫu ES-150 của họ. Guy Hart trước đó đã thiết kế một pickup dạng thanh cho các mẫu lap steel của công ty, điều này nghĩa là họ đã có ý định điện hoá guitar. Công chúng thực sự bị đổ gục trước mẫu ES-150. Âm thanh lớn và rõ nét của nó bắt kịp những chiếc kèn loa bằng đồng. Một điều quan trọng không kém là tay guitar cực kỳ nổi tiếng Charlie Christian sở hữu một cây guitar như vậy và ông đã chơi nhạc rất nhiều bằng mẫu guitar này. Fun fact: Gibson sẽ tiếp tục phát triển những mẫu pickup mang tên mình.
Semi-hollow
Cho đến đầu những năm 40 thì guitar electric thân đàn hollow là mẫu guitar ai cũng mong muốn sở hữu. Không chỉ vì mẫu guitar này đặc biệt phù hợp để chơi nhạc jazz mà còn là vì những thể loại nhạc khác cũng bắt đầu tò mò và muốn khám phá. Tuy nhiên, vào thời điểm đó thì guitar semi-hollowbody chỉ mới bắt đầu hành trình của mình. “The Log” của Les Paul được chế tác vào năm 1939 là mẫu guitar đầu tiên được trình làng. Nó có tên như vậy vì đó thực sự một khúc gỗ 4×4 đặt dọc giữa thân đàn. Dù nặng hơn thân đàn hollow thông thường nhưng khối gỗ trung tâm đã đảm bảo nó không xuất hiện những vết nứt mà Les Paul không ưa. The Log cũng là nhạc cụ tiên phong trong lĩnh vực này. Và cũng như những nhạc cụ tiên phong khác, nó cũng vượt trội hơn so với thời đại của mình. Les Paul đã mang mẫu guitar này đến Gibson nhưng họ đã cười ầm ĩ và từ chối ông.
Nhưng Les Paul sẽ đổi ý vào năm 1950 khi đàn guitar electric thân solid đầu tiên được tung ra thị trường. Broadcaster là cái tên làm thay đổi cuộc chơi, và Gibson nhận ra họ phải làm một điều gi đó quyết liệt nếu muốn cạnh tranh. Ted McCarty bỗng nhớ đến The Log và dùng nó như nguyên mẫu chế tác. ES-335 kết hợp độ ấm và khả năng cộng hưởng của hollowbody với khả năng khử feedback của solidbody. 16 năm sau, The Log lại tái xuất, dù đó là mẫu guitar được tái phát minh. ES-335 của Gibson giờ đây đã trở thành hiện tượng văn hoá. Các nhạc sĩ đổ xô tìm mua và nhiều thương hiệu khác cũng bắt đầu sản xuất những mẫu semihollow của riêng mình. Từ đó về sau, thân đàn hollow và semihollow là một phần tất yếu của thị trường.
Để có thể thực sự hiểu được sự khác biệt giữa thân đàn hollow và semihollow, một điều rất quan trọng là chúng ta cần hiểu chúng là hai phong cách riêng biệt. Mỗi phong cách có những đặc điểm rất riêng, khác biệt, dù là trong cấu trúc hay trong âm thanh.
Hollowbody
Cấu tạo
Vài người tưởng rằng hollowbody chỉ là một cây guitar acoustic nhưng được gắn thêm các pickup. Khác với semi-hollow, đúng là những mẫu hollowbody thực sự gần giống với guitar acoustic nhưng giữa chúng cũng có những khác biệt. Một cây guitar hollowbody không có khối gỗ solid hoặc chambered nằm dọc giữa thân đàn. Kết quả là bạn sẽ thấy các pickup thường được gắn vào mặt trước thân. Và đúng vậy, hollowbody nhẹ hơn solidbody.
Ngoài đặc điểm rõ nét này, hollowbody cũng đa dạng như bất kỳ mẫu guitar nào khác, ví dụ như vibrato tailpiece, ngựa đàn có thể điều chỉnh và cần đàn gắn vào thân ở phím cao hơn so với các mẫu acoustic. Nhiều guitar hollowbody cũng có mặt trước cong hình vòm trái ngược với mặt trước phẳng của đàn acoustic. Do vậy, hollowbody thường không có lỗ thoát âm tròn tiêu chuẩn ở giữa đàn mà thay vào đó là lỗ F hoặc các lỗ thoát âm được khoét nông. Nhưng một lần nữa, vài mẫu guitar không có bất kỳ lỗ thoát âm nào trên thân đàn.
Về mặt thiết kế thì vài mẫu hollowbody có thể mỏng như guitar electric solidbody. Chắc chắn là những model đầu tiên này là những cây acoustic với mặt trước cong và có các pickup của Charlie Christian, ví dụ như mẫu Gibson L-50. Đó là những cây guitar nặng với cần đàn kiểu chữ V. Đương nhiên, những phiên bản đẹp hơn sẽ sớm xuất hiện, ví dụ như kiểu thân single và double cut với cần đàn nông hơn như Epiphone Casino. Ngày nay, người chơi có thể lựa chọn nhiều mẫu guitar khác nhau. Bạn có thể chọn cho mình một mẫu classic được tái thiết kế hoặc những mẫu hiện đại hơn, có kết hợp cần đàn lướt ngón nhanh, hardware đương đại và thân đàn kiểu cách.
Chất âm
Thực ra âm thanh của một cây guitar hiếm khi xuất phát từ một yếu tố duy nhất. Cấu tạo, hardware và gỗ tonewood có sức ảnh hưởng lớn đến âm thanh của đàn. Tuy vậy, những mẫu guitar hollowbody có các tiêu chuẩn âm sắc riêng.
Với người mới bắt đầu chơi, dải midrange của hollowbody có khuynh hướng tập trung và cộng hưởng hơn so với một cây acoustic. Và từ nguồn gốc của nó ta cũng nhận thấy nó có thể có nhiều chất âm khác nhau. Một điều thú vị là hollowbody thường được xem là một cây guitar để luyện tập nhờ đặc điểm “im lặng” của nó khi bạn chơi đàn nhưng không cắm dây. Nó không phát ra âm thanh lớn như những cây acoustic nhưng vẫn có âm lượng đủ to, hơn solidbody.
So với solidbody, âm thanh của hollowbody ấm hơn và tròn trịa hơn, đặc biệt là ở low end thấp hơn. Các âm vực cao cũng sẽ khá trong suốt nhưng hiếm khi đạt đến độ cao như thuỷ tinh của solidbody. Đôi khi dây đàn ít căng có thể bị trượt nếu bạn không bù đắp được bằng kỹ thuật chơi của mình. Feedback cũng là một điều bạn cần cân nhắc, đặc biệt khi bạn chơi ở mức âm lượng và gain level cao.
Semi-Hollowbody
Cấu tạo
Nếu như bạn vẫn còn nhớ thì guitar semi-hollow được chế tác để trực tiếp cạnh tranh với solidbody, do đó chúng có nhiều đặc điểm khá giống nhau. Phần eo thắt vừa vặn, hiếm khi sâu hơn 3 inch và trọng lượng nhẹ. Nhưng điểm đặc biệt ở mẫu guitar này và tách biệt nó khỏi hollowbody là phần centre block. Tuỳ vào thương hiệu và model, semi-hollowbody có nhiều phong cách và kiểu dáng khác nhau. Những model cũ hơn từng có thân hollow và gắn vào một tấm gỗ 2×4. Ngày nay, các nhà sản xuất đã loại bỏ hẳn centre block khỏi thân đàn.
Như chúng tôi đã nói trước đó, không có một chuẩn mực nào để đặt centre block trên thân đàn. Đôi khi khối gỗ này chiếm toàn bộ chiều dài thân đàn, đôi khi nó chỉ nằm ở phần ngựa đàn, lúc khác thì các nhà thiết kế chia thành các khối nhỏ để củng cố chất âm của guitar. Vì vậy việc thiết kế cách đặt centre block đã trở thành một yếu tố mang đậm tính cá nhân. Cũng như hollowbody, có nhiều loại semi-hollow. Các mẫu semi-hollow truyền thống có mặt cần rộng, phẳng và mặt lưng cong. Sau này xuất hiện thêm các phiên bản được tân trang lại, bắt chước khả năng chơi nhạc của solid body mà không làm mất đi sự cộng hưởng.
Một vấn đề gây tranh cãi được giới học thuật quan tâm là việc gọi tên những mẫu guitar chambered. Liệu chúng ta có thể gọi chúng là semi-hollow? Điều đó phụ thuộc vào quan điểm của bạn. Guitar chambered có các thanh gỗ chắn bên trong thùng đàn để tạo nên các khoảng trống giống như các túi khí. Có nhiều lý do vì sao cần tạo các ô trống trong thân đàn guitar bằng cách sử dụng các thanh gỗ. Nhiều guitar chambered có thân solid để tiết kiệm vài inch vuông diện tích. Những mẫu khác có thể gần như hoàn toàn hollow. Vậy là semi-hollow hay chambered? Chúng tôi sẽ để bạn quyết định.
Chất âm
Chúng tôi sẽ nói tóm tắt. Khối gỗ ở giữa của semi-hollow không hề buồn cười. Nó thực hiện một nhiệm vụ quan trọng là khử feedback. Bạn có thể đã nhớ ra là guitar hollowbody có khuynh hướng gặp vấn đề feedback. Điều đó không đáng lo ngại nếu nói về semi-hollow. Thậm chí khi ở mức âm lượng và gain lớn nhất thì khối gỗ ở giữa đó sẽ giảm thiểu các rung động giao cảm. Nếu bạn không thể cưỡng lại overdrive, distortion hay fuzz thì đây quả là điều tuyệt vời. Không cần phải đấu tranh để tắt tiếng guitar của bạn mỗi khi các ngón tay rời khỏi mặt cần.
Mặc dù ngăn được feedback nhưng thật khó để xác định chất âm của một cây guitar semi-hollow mà không cần xem xét các yếu tố liên quan. Mỗi cây guitar đều khác biệt. Một vài trong số chúng có các âm sắc không thể phân biệt được với solidbody, trong khi số khác thì có nghe khá giống âm sắc của hollowbody. Một lần nữa, nó liên quan đến cấu tạo, hardware, và nhiều thứ khác.
Nhưng nếu chúng tôi phải tổng hợp lại thì semi-hollowbody theo bước hollowbody theo nhiều cách khác nhau. Nó không cộng hưởng như những cây acoustic nhưng vẫn có âm lượng lớn hơn so với solidbody. Khi bạn vặn âm lượng lớn hơn, semi-hollow có âm sắc rõ nét và sắc hơn so với hollowbody nhờ khối gỗ ở giữa ngăn feedback. Nhờ đó có thể bạn sẽ thấy các pickup alnico bốc lửa được gắn trên những cây semihollow.
Dù có thể khá retro nhưng hollow và semi-hollow có chỗ đứng trong thế giới guitar vì nhiều lý do đặc biệt. Bạn có thể nói rằng đó là nhờ tính linh hoạt vượt thời gian, hoài niệm âm sắc xưa cũ hoặc tính thẩm mỹ cổ điển. Không quan trọng, vì những mẫu guitar này sẽ không sớm biến mất. Hơn nữa, sức hấp dẫn khó nắm bắt đó là một phần của nét quyến rũ không thể khước từ của những mẫu guitar này. Và điều đó, các bạn của tôi, đã làm cho hollowbody và semi-hollowbody ngày càng được đón nhận nhiều hơn.
Bạn nghĩ rằng bạn sẽ lập tức tậu một cây hollow hoặc semi-hollow cho riêng mình? Săn tìm ngay tại bất kỳ cửa hàng Swee Lee nào của chúng tôi. Hoặc xem trước sản phẩm của chúng tôi trên cửa hàng online. Bạn biết đấy, để đề phòng thôi. Nhưng hãy để lại thông tin của bạn để nhận thư từ chúng tôi. Chúng tôi muốn mang đến cho bạn nhiều cơ hội tuyệt vời theo cách của bạn.
