Vậy là bạn đang setup cho mình một phòng thu. Thiết bị cần mua tiếp theo trong danh sách là gì? Là MIDI Controller. Nếu bạn vẫn chưa chắc nên tìm mua thiết bị nào thì đây là bài viết đặc biệt mà chúng tôi dành cho bạn. Chúng tôi sẽ điểm qua thật nhanh mọi điều về MIDI và chắc chắn là bạn sẽ trở thành chuyên gia khi đọc hết bài viết này, Ít nhất là khi bạn thảo luận về MIDI controller với những người bạn của mình.
MIDI controller với tên gọi nghe khá “ảo” và có hơi hướng khoa học viễn tưởng thực ra không phải là một phát minh mới. Chúng xuất hiện và nở rộ vào đầu những năm 80 với vài trò là cổng giao tiếp giữa các thiết bị âm thanh khác nhau. Hệ thống này làm việc cực tốt đến nỗi nó đã trở thành thiết bị chính trong phòng thu âm kể từ đó đến nay. Hiện tại, MIDI controller là bất kỳ thiết bị nào có thể tạo ra hoặc hoạt động như một thiết bị trung gian cho dữ liệu MIDI (Musical Instrument Digital Interface). Như vậy về mặt nguyên tắc, những controller này không tự tạo ra âm thanh. Bạn sẽ phải kích hoạt dữ liệu MIDI trên giao diện của nó, từ đó dữ liệu này sẽ được truyền đến module âm thanh hoặc synth và dữ liệu đó tiếp tục được chuyển tiếp đến loa và âm thanh được truyền đến người nghe.
Giả sử bạn đã hiểu rõ phong cách làm nhạc của riêng mình, vậy việc xác định và chọn mua MIDI controller phù hợp là khá đơn giản. Một khi bạn đã biết được mình cần những tính năng, đặc điểm gì của MIDI Controller, vấn đề còn lại là thu hẹp danh sách những lựa chọn cho đến khi bạn tìm được thiết bị phù hợp nhất. Bạn hãy lên danh sách, sẵn sàng và đọc trọn vẹn hướng dẫn MIDI controller của chúng tôi.
Đọc thêm: MIDI Controller Xịn Sò Cho Năm 2022
Các thiết bị điều khiển
Keyboard controller
Không nghi ngờ gì nữa, đây là controller mang tính biểu tượng và phổ biến nhất. Nếu cái tên này không gợi nhớ được gì trong bạn thì bạn chỉ cần để ý bàn phím piano của nó, dù xung quanh có nhiều nút vặn, nút bấm và fader. Có thể bạn cũng đang cân nhắc một hoặc hai bánh xe mod. Những nét chấm phá nhỏ này là cách để định hình âm thanh trong thời gian thực. Nhiều người thấy rằng cảm giác analogue của bàn phím controller mang đến cảm giác dễ chịu và thú vị hơn so với khi sử dụng máy tính và chuột.
Bạn đang cân nhắc mua một keyboard controller? Xem ngay những tính năng chủ chốt để biết được thiết bị nào phù hợp với bạn nhất.
Số phím
Từ thiết bị với số phím giới hạn trong một quãng tám để tiết kiệm không gian đến những thiết bị nhiều phím hơn giống với mọi cây piano acoustic – có nhiều kích thước khác nhau cho bạn lựa chọn. Thông thường thì bàn phím của controller có 25, 49, 61 hoặc 88 phím. Việc chọn bao nhiêu phím phụ thuộc vào cách bạn sẽ sử dụng controller.
Studio có diện tích nhỏ hơn sẽ phải chật vật tìm cách bố trí những keyboard lớn hơn. Cũng vậy, nếu bạn muốn tạo ra những giai điệu phải sử dụng quãng phím rộng, bạn sẽ bị giới hạn khả năng sáng tạo nếu chọn keyboard mini. Một yếu tố quan trọng khác cần được cân nhắc là mapping. Đôi khi được gọi là keyboard split, tính năng này gán những âm thanh khác nhau cho các phím. Đây là cách nhanh chóng để chuyển đổi qua lại các nhạc cụ khác nhau. Một lượng đáng kể các sampling của dàn nhạc được mapping đầy đủ đến phím cuối cùng của controller có bàn phím đầy đủ. Tóm lại, nếu bạn muốn tận dụng mọi tính năng có được từ thư
Action của phím
Chắc chắn là mọi chi tiết xung quanh bàn phím là điều đáng quan tâm nhưng cách mà các phím hoạt động cũng là một trải nghiệm quan trọng không kém. Hãy nghĩ về việc bạn muốn có cảm giác thế nào khi bấm phím đàn.
Phím synth-action lý tưởng cho các nhạc sĩ muốn có cảm giác chạm nhẹ nhàng hơn. Vì các phím lò xo nhẹ hơn nhiều so với các phím thông thường nên chúng cũng nảy lại vị trí ban đầu nhanh hơn. Do đó, những phím như vậy sẽ là một lựa chọn tuyệt vời nếu bạn muốn chơi với tốc độ nhanh hoặc các hợp âm phức tạp.
Nhưng nếu bạn đã biết chơi piano, bạn sẽ thích phím đàn có trọng lượng nặng hơn. Các phím action semi-weighted nặng hơn so với synth action nhưng vẫn duy trì độ đàn hồi tốt. Và nếu bạn muốn có được cảm giác chân thực (và để luyện ngón) thì phím hammer độ bền cao là dành cho bạn.
Aftertouch và tốc độ
Có liên quan mật thiết với action của phím là tính năng aftertouch – áp lực lên phím/pad sau khi bạn thực hiện thao tác nhấn, ví dụ như rung động còn lại sau khi lead line đã dừng. Aftertouch mang đến cho người nghe cảm giác như thể người chơi đang hoàn toàn chìm đắm trong việc chơi nhạc. Đây cũng là cách đơn giản để thêm một chút oomph vào giai điệu mà không gặp rắc rối khi chuyển cao độ thông qua bánh xe mod hoặc cần điều khiển.
Monophonic (channel aftertouch) đo áp lực cho toàn bộ bàn phím dù bạn đang chơi phím nào đi nữa. Polyphonic aftertouch, mặt khác, phân bổ các tín hiệu khác nhau cho các phím riêng lẻ. Ví dụ như bạn đang giữ một hợp âm trong khi nhấn một trong những phím khó hơn những phím còn lại thì nốt đó có thể có âm lượng to hơn đáng kể so với những nốt khác khi được chơi trên bàn phím có polyphonic aftertouch. Tuy nhiên, monophonic aftertouch sẽ khiến tất cả các nốt trong hợp âm từ từ to lên cùng một lúc.
Tốc độ nhấn phím cũng là một yếu tố khác. Việc điều chỉnh tốc độ nhấn phím giúp làm nổi bật sự khác biệt của chất âm tự nhiên mà chúng ta nghe được ở các nhạc cụ acoustic. Nếu bạn giữ tốc độ đều khi chơi tất cả các nốt, bạn sẽ có được âm thanh đồng nhất hoàn hảo; hoặc màn trình diễn sẽ được sống động hơn nếu bạn tăng tốc độ nhấn phím. Tóm lại, các phím nhạy với tốc độ là một yếu tố sẵn có ở các bàn phím hiện đại.
Bánh xe
Nếu bạn muốn cá nhân hóa phong cách chơi nhạc của mình thì hãy mua controller có bánh xe. Bánh xe làm méo tiếng điều chỉnh cao độ một cách mượt mà và nhanh chóng. Chúng khá đơn giản, giống như chuyển vị nhanh chóng. Bánh xe điều chỉnh có nhiều vai trò hơn phụ thuộc vào cách bạn sử dụng chúng. Chúng có thể thêm biểu cảm cho âm sắc của bạn: thêm vibrato, điều khiển speaker – tất cả những điều này có thể được gán vào các thông số của bánh xe mod.
Các điều khiển thêm vào
Tuy không bắt buộc phải có nhưng sẽ rất thú vị nếu bạn sở hữu. Đặc biệt đối với những ai xem trọng việc chơi thử nghiệm.
Continuous controller (CC) là các tin nhắn MIDI truyền giá trị cho những yếu tố như volume, pan, data slider, v.v. Đa số các DAW đều tự động mapping đến hầu như bất kỳ khía cạnh nào có thể được điều khiển của ứng dụng. Nếu bạn hiểu rõ mình đang làm gì thì việc thêm CC vào chuỗi nghĩa là bạn đã thêm một làn gió mới vào các tác phẩm MIDI.
Bạn có thể nhận ra nhiều controller với phần pad nhỏ. Các nút bấm này phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Bạn có thể dùng chúng như pad trống khi bạn muốn xen kẽ tiếng của bộ trống khi đang chơi nhạc. Bạn cũng có thể lập trình để chúng chuyển đổi qua lại các tính năng khác như chế độ solo hay tắt tiếng.
Một vài keyboard nhất định cũng có các điều khiển với DAW tự động mapping. Mặc dù các phần mềm DAW hiện đại về tổng thể không yêu cầu nhiều thao tác khi cần đồng bộ hoá, việc có một công cụ tích hợp cũng mang đến nhiều lợi ích, ví dụ như bạn không phải dùng đến chuột máy tính hoặc keyboard để hoàn thành công việc.
Cũng có người muốn giữ nguyên chất xưa cũ bằng việc thêm vào pedal. Trên thực tế, nhiều controller thậm chí có input được thiết kế để thêm sustain/resonance và expression pedal. Bạn đã có controller với những tính năng thú vị đó rồi? Tuyệt! Hãy kết nối và chơi ngay thôi. Chỉ cần cài đặt một chút là xong.
Controller pads
Thường được gọi là phần còn lại của MIDI Controller. Thời đại các pad màu trắng và đen đã qua, thay vào đó là mạng lưới các pad hiệu suất cao và nhạy với tốc độ. Mỗi nút có vô số chức năng theo mục đích của nó. Bạn có thể sử dụng chúng để kích hoạt các nhạc cụ hoặc tạo tiết tấu; phối hợp màu sắc với workflow của bạn, loop liên tục – tất cả mọi thứ bạn có thể tưởng tượng!
Cũng như những loại keyboard khác, các pad của controller có nhiều kiểu dáng và kích thước. Cùng với dải pad, chúng cũng có thể bao gồm các nút bấm, thanh trượt, nút vặn và thậm chí màn hình cảm ứng LCD. Vẻ ngoài mang phong cách đẳng cấp của nó biến nó thành nhạc cụ lý tưởng cho các DJ cool ngầu, đặc biệt khi các pad sáng đèn. Như mọi khi, các thiết bị controller kích thước nhỏ hơn thì có tính di động cao hơn. Controller đi kèm với mọi thiết bị khác, vì vậy nó sẽ nặng hơn và chiếm nhiều không gian hơn trên bàn làm việc của bạn.
Controller thay thế
Mặc dù giao diện keyboard và pad có thể là biểu tượng của ngành công nghiệp sản xuất MIDI controller, vẫn có những thiết bị khác ít phổ biến hơn. Đó có thể là máy tính hoặc điện thoại. Nhờ những nhà phát triển thông minh, nhiều ứng dụng thu và truyền dữ liệu MIDI thông qua cổng USB/lightning hoặc Bluetooth giờ đây cực kỳ phổ biến. Dùng một trong những ứng dụng này cho quy trình làm việc của bạn thậm chí có thể giúp hợp lý hoá toàn bộ quá trình sản xuất vì chúng được thiết kế với nhiều tính năng hoàn thiện. Một điểm cộng khác là chúng không hề đắt đỏ, đủ để bạn ít nhất là có thể thử dùng.
Nhưng nếu bạn muốn một thứ gì đó có thể sờ chạm để chơi nhạc thì có những cách dự phòng khác. Bảng Twister được bố trí với các nút mã hóa CC, mỗi nút có vai trò được mapping riêng. Hoặc MIDI guitar/bass được kết nối với phần mềm để theo dõi các tín hiệu âm thanh gần như không có độ trễ. Ngoài ra còn có MIDI wind controller cho nhạc cụ hơi. Bạn vẫn không thể rời bỏ keyboard controller của mình? Bạn có thể cai nghiện bằng MIDI keytar. Chúng cũng khá giống nhau nhưng đây là một phiên bản nhỏ hơn, có dây đeo.
Bạn hiểu hết rồi chứ? Vậy bạn đã có thể bắt đầu rồi. Đừng quên rằng việc chọn mua MIDI Controller cũng giống việc chọn lựa bất kỳ nhạc cụ hay thiết bị nào khác. Đó là một trải nghiệm hoàn toàn đề cao tính cá nhân. Bạn hãy cân nhắc thương hiệu yêu thích, các tính năng và bản sắc âm nhạc của mình. Và nếu bạn không thể tìm được một thiết bị duy nhất phù hợp với mình, bạn có thể đầu tư vài thiết bị và sử dụng cùng nhau để đáp ứng các nhu cầu của bạn. Cuối cùng thì chất lượng và số lượng có thể song hành cùng nhau.
Giờ đây là lúc bạn cần quyết định. Hãy ghé cửa hàng Swee Lee, nơi bạn có thể tìm kiếm tất cả những thiết bị thu âm bạn cần. Lướt website trước khi đến để xác định những sản phẩm có thể sẽ phù hợp với phong cách chơi nhạc của bạn. Và đừng rời trang trước khi bấm nhận thư từ mailing list của chúng tôi, vì việc bỏ lỡ những ưu đãi trong tương lai sẽ là một sai lầm bạn không muốn mắc phải.
