Hôm nay mình sẽ giới thiệu đến các bạn: “Restring for locking bridge (Thay dây đàn cho đàn có khoá)”
Đàn có khoá (locking bridge): dây đàn được khoá ở ngựa đàn và Nut (miếng xương/nhựa/sắt giữa đầu đàn và cần đàn). Vì vậy gọi là locking nut hoặc locking bridge đều được. Mục đích chính của việc khoá dây là để dùng cần nhún (tremolo) mà dây không bị dịch chuyển để có thể trở về trạng thái cân bằng, dây không bị lạc. Và việc setup đàn có khoá vì thế cũng phức tạp hơn, mình không khuyến khích các bạn mới làm quen dùng đàn có khoá.
Mình sẽ giới thiệu sơ qua về các bộ phận đặc biệt mà chỉ có đàn có khoá mới có:
- Locking Nut: 3 khoá nằm giữa đầu đàn và cần đàn, làm bằng kim loại.
- Locking bridge: Nguyên bộ ngựa của đàn có khoá là một bộ nhún và thường có khoá dây.
- Fine tuners: Nằm trên bridge, đó là 6 nút vặn tròn nằm cuối cùng ở bridge.
Để bắt đầu thay dây, ta cần chuẩn bị dụng cụ:
- Kềm cắt
- Khoá lục giác mở khoá Nut và Bridge
- Tuner
- Vít Bake
TRỌN BỘ DỤNG CỤ CHỈNH ĐÀN ERNIE BALL HIỆN ĐANG ĐƯỢC BÁN TẠI SWEE LEE VIÊT NAM
Mở khoá đầu đàn: Dùng khoá lục giác đi kèm theo đàn hoặc mua một bộ khoá lục giác ở các cửa hàng điện – nước gia dụng. Mở 3 khoá ở đầu cần đàn ra, lưu ý nên nhớ khoá nào nằm ở vị trí nào để gắn vào cho đúng. Chỉnh fine tuner về giữa: Để thực hiện, ta siết nút ở dây 4 vào hết cỡ, mở nút ở dây 2 ra hết cỡ và canh cho nút ở dây 3 nằm giữa 2 khoảng cách đó. Sau đó ta canh tất cả các nút còn lại theo dây 3.
Xả dây: lần lượt xả hết các dây như đàn bình thường.
Mở khoá ngựa đàn: Dùng cần nhún, ấn xuống cho ngựa đàn ngửa lên và dùng khoá lục giác để mở khoá 6 dây.
Vệ sinh lại mặt đàn và phần kim loại ở ngựa bằng dung dịch chuyên dụng.
(SẢN PHẨM HIỆN CÓ BÁN TẠI SWEE LEE VIETNAM)
Lúc này ngựa đàn sẽ nằm sát xuống thân đàn hết cỡ.
Gắn dây mới vào ngựa: Đa số các loại nhún 2 chiều như Floyd Rose, Edge thường yêu cầu ta cắt bỏ đầu to của dây mới, một số loại và các loại nhún 1 chiều như của Fender và Ibanez thì ta có thể xỏ dây từ phía sau lên. Lưu ý, khoá lại bridge phải khoá vừa đủ mạnh tay, không để khoá quá nương tay hoặc quá chặt.
Gắn dây vào đầu đàn: Kéo dây qua locking nut, một tay ấn cần nhún xuống cho nhún nằm ngang mặt đàn, một tay xỏ dây qua đầu đàn, kéo căng dây tương đối, quấn dây 1-3 vòng.
Tune dây: Tune lần lượt theo thứ tự dây 6, 1, 5, 2, 4, 3. Và khi tune dây thấp lên cao, các bạn tune cao hơn độ cao chuẩn một chút (<nửa cung), khi tune dây cao xuống thấp, các bạn cũng tune thấp hơn độ cao chuẩn một chút. Lặp lại thứ tự trên đến khi 6 dây đều tương đối chính xác.
- Lưu ý: Khi đang tune dây lên mà thấy ngựa bị nhô cao quá khỏi mặt đàn thì phải tháo miếng ốp mặt sau đàn, dùng vít bake siết miếng kim loại vào 1/4 vòng mỗi bên rồi tune lại, lặp lại đến khi tune gần lên tới thì ngựa nằm ngang mặt đàn. Ngược lại nếu đang tune xuống mà thấy ngựa bị sát xuống mặt đàn thì phải xả miếng kim loại phía sau ra, tune lại cho đến khi ngựa nằm giữa.
- Stretch dây: kỹ thuật stretch như mình đã nêu trong Phần 1. Lưu ý với đàn có khoá, sau khi stretch hoặc tune xong dây, các bạn đều nên cầm cần nhún và nhún nhẹ cho dây và lo xo cân bằng
- Sau khi stretch dây xong, dây đã cơ bản đúng tune và ngựa đã nằm ngang mặt đàn, chúng ta đã hoàn thành việc gắn dây. Giờ là lúc để khoá Nut lại, siết tương đối mạnh tay nhưng không chặt hết cỡ và tune lại dây bằng fine tuners.
- Bước cuối cùng: các bạn nhún cần nhún lên xuống tương đối và đánh lại thử cả 6 dây. Sẽ có 3 trường hợp: 1 là 3 dây trên lạc thấp hoặc cao, 3 dây dưới đúng -> các bạn mở giở mặt sau đàn, siết (dây lạc thấp) hoặc xả (dây lạc cao) miếng con ốc ở phía 3 dây trên vào 1/8 vòng và kiểm tra dây lại. Trường hợp 2 là 3 dây dưới lạc thấp hoặc cao thì các bạn cũng làm tương tự. Trường hợp 3 là 3 dây trên lạc và 3 dây dưới cũng lạc , thì các bạn chỉnh 2 con ốc phía sau ngược chiều với chiều lạc của dây.
Như đã nói, việc chỉnh dây cho đàn có khoá không phải điều đơn giản nên tốt nhất các bạn chưa có kinh nghiệm nên để cho thợ hoặc người có kinh nghiệm setup giúp. Chưa kể đến việc sau khi setup xong, nếu có trục trặc, thì chúng ta có thể phải tháo hết ra để kiểm tra và gắn vào lại từ đầu.
Nhưng khó cũng có cái giá của nó, các bạn có thể làm vô số tricks với cần nhún và có thể thậm chí để đàn mình cả tháng cũng không lạc dây. Tham khảo video sau đây:
https://www.youtube.com/watch?v=bS3AJuRl5F4
Congratulation!
Các bạn đã chỉnh dây cho cây đàn của mình, điều tiếp theo là chỉnh lại các chi tiết cho hợp với tính cách của mình mà mình sẽ hướng dẫn các bạn trong phần kế tiếp. See you!
