Click vào Kỳ 1 nếu bạn chưa đọc. Swee Lee xin được tiếp theo ở Kỳ 2 với những yếu tố cần quan tâm khi bạn chọn một cây đàn Acoustic
KÍCH THƯỚC CỦA ĐÀN
Dùng thời gian gắn bó để làm thước đo cho việc chọn kích thước đàn phù hợp với bạn. Thời gian và kế hoạch chơi nên được chú ý nhất khi bạn chọn kích thước đàn. Thêm vào đó là thể loại nhạc, môi trường chơi và thể trạng của người chơi. Nếu bạn là người chơi nghiêm túc thì một cây đàn dáng chuẩn là lựa chọn tối ưu. Nếu bạn là người thích đi mây về gió, thích nghêu ngao đàn hát giữa thiên nhiên thì đàn có kích thước nhỏ là lựa chọn tốt hơn.
CÁC BỘ PHẬN VÀ KÍCH THƯỚC CỦA CHÚNG
Khi nói về kích thước của 1 cây đàn thì không chỉ là kích thước tổng thể mà còn về từng bộ phận của nó. Có thể liệt kê ra như sau:
Dáng cần (neck shape) là hình dáng của mặt sau của cần đàn và quyết định cây guitar sẽ cho cái tay trái của người chơi cảm giác như thế nào. Khả năng chơi của 1 cây đàn được quyết định bởi việc chạm đến các ngăn, nhất là khi bạn đánh những hợp âm phức tạp đòi hỏi căng các ngón tay.
Bề rộng của lược đàn (nut width) quyết định khoảng cách giữa các dây và độ thoải mái của bề mặt cần đàn.
Độ dài scale (scale length) là khoảng cách từ lược đến ngựa đàn. Scale càng dài khiến dây càng căng. Scale cũng ảnh hưởng đến khoảng cách giữa các ngăn. Scale ngắn hơn giúp các ngăn xích lại gần nhau hơn, tăng độ thoải mái cho người chơi có tay nhỏ hoặc có ngón tay ngắn.
MẶT TRÊN LÀ GỖ THỊT HAY GỖ ÉP?
Âm thanh được tạo ra chủ yếu từ sự cộng hưởng của mặt trên (top) đàn, tấm lưng và hông giúp âm thanh thoát ra trước. Tấm mặt rung và đẩy sóng âm đi khắp thùng đàn để tạo ra độ lớn và chất âm (tone) gốc của đàn. Chúng tôi xin được nói về 2 loạt mặt trên.
Mặt làm từ gỗ thịt (solid wood). Giống như tên gọi, nó là một miếng gỗ đặc hoàn hảo được cắt ra từ thân cây, hoặc phổ biến hơn là được ghép lại bởi 2 miếng gỗ thịt đồng chất cũng được cắt ra từ thân cây (thật ra cách làm này dễ hơn do tương quan kích thước của thân cây và mặt đàn). Loại mặt trên này thường tạo ra chất âm “dày” hơn. Tấm gỗ này qua thời gian nếu được giữ gìn và bảo dưỡng tốt sẽ khiến chất âm vang “rộng” hơn và có độ ngân nhiều hơn. Tấm gỗ thịt cũng có tính thẩm mỹ cao hơn nhờ các vân gỗ tự nhiên. Nhưng nhìn chung, mặt làm từ gỗ thịt đạt chuẩn thường có giá khá cao, do các yếu tố về tiêu chuẩn gỗ cũng như tiêu chuẩn trong khâu sản xuất.
Spruce (thông) và những gỗ khác cùng họ (sitka spruce, adirondack,…) là lựa chọn phổ thông nhất cho mặt trên làm từ gỗ thịt. Chúng tạo ra chất âm sáng rõ và có độ cộng hưởng tốt cũng như có trọng lượng nhẹ.
Tấm mặt từ Mahogany đi chung với cả mahogany của lưng và hông tạo ra chất âm ấm và đầy, thiên về mid, nên được các nghệ sĩ chơi dòng nhạc blues và country ưa thích. Chất âm cũng giàu độ sâu phù hợp cho thu âm và biểu diễn ở sân khấu nhỏ.
Tấm mặt từ Cedar có chất âm sâu, ngọt dịu nhưng vẫn giàu sắc thái ở âm lượng nhỏ, nên chúng hay dùng cho nylon guitar.
Mặt trên làm từ gỗ ép (laminated wood) được tao ra từ việc ép nhiều lớp gỗ lại với nhau. Các mảnh gỗ được cắt bỏ từ quá trình làm tấm mặt từ gỗ thịt được gom rồi ép lại bằng áp suất cao. Đôi khi người ta cũng sử dụng vật liệu tổng hợp trong mặt gỗ ép, vì chúng có giá thành rẻ nhưng độ bền rất cao.
Chất âm của đàn có tấm mặt làm từ gỗ ép sẽ không thay đổi theo thời gian và đồng nhất từ lúc xuất xưởng, không có sắc thái riêng, theo một cách nào đó thì có thể nói là dễ đoán. Gỗ ép có độ cứng hơn, tuy nhiên không có độ rung tốt như gỗ thịt, nên độ dày và vang trong chất âm hẳn nhiên là cũng kém hơn.
GỖ THỊT, GỖ ÉP VÀ TAY NGHỀ
Gỗ thịt giúp tấm mặt cho ra chất âm dày, rõ nét và tinh tế. Mặt khác, chất lượng lại phụ thuộc vào trình độ, tay nghề, kinh nghiệm của người làm đàn. Một nghệ nhân lành nghề có thể khiến cả loại gỗ tầm thường cũng có chất âm hay, trong khi một người thợ kém tay nghề có thể khiến cả loại gỗ hiếm nhất, giàu cộng hưởng nhất nghe rất tầm thường. Lấy ví dụ, với cùng một nhà sản xuất, bạn rút ra 1 cây acoustic guitar có solid top và 1 cây có laminated top thì cây solid luôn có chất âm hay hơn.
Ngân sách cũng đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn giữa đàn có solid top hay laminated top. Những cây đàn có laminated top luôn hấp dẫn về giá cả hơn, và nhất là với những người mới bắt đầu tập guitar, việc chi cho một cây guitar chỉ vì nó có solid top thì không hợp lý lắm. Bạn vẫn chưa thể hưởng được những lợi ích về âm thanh do solid top mang lại nên mua guitar có solid top chỉ là phí tiền mà thôi.
Chúng tôi khuyên rằng bạn nên quan tâm nhiều đến nhà sản xuất đàn và đàn được làm như thế nào hơn là đàn được làm từ gỗ gì. Gỗ là chất liệu tự nhiên nên không thể được tạo ra chính xác như chất liệu công nghiệp vô cơ được. Cây gỗ phát triển dưới rất nhiều yếu tố, như độ màu mỡ của đất và thời tiết. Kết quả là gỗ dù chung một loài cây nhưng sinh trưởng ở các khu vực khác nhau thì vẫn có đặc tính và chất âm khác nhau.
Nếu chúng ta lấy hai hay ba cây guitar của cùng nhà sản xuất, cùng model, tất cả có solid top, được chế tạo như nhau thì vẫn tồn tại sự khác biệt chút đỉnh trong chất âm giữa chúng. Sự khác biệt này là con dao hai lưỡi vì nó cũng giúp tạo ra vẻ đẹp tiềm ẩn và gây dựng nên chất riêng của từng cây guitar cũng như nuôi dưỡng tâm hồn của người chơi nó. Qua đó có thể thấy hành trình tìm một cây acoustic guitar cũng khá là cam go, nhưng đừng từ bỏ hi vọng, vì phần thưởng cuối cùng sẽ rất xứng đáng.
Chơi thử một cây acoustic guitar trước khi mua là cách hay để đánh giá liệu đó có phải là lựa chọn đúng đắn dành cho bạn hay không. “Tốt nhất” là một từ mang tính chủ quan và chỉ có bạn mới là người quyết định những gì tạo nên một cây acoustic guitar tốt nhất, cho chính bạn. Solid top hay laminated top? Sẽ không có câu trả lời phổ quát cuối cùng mà nó hoàn toàn phụ thuộc vào bạn và phần lớn là phụ thuộc vào ví tiền của bạn. Xin nhắc lại là laminated top thì lý tưởng với người bắt đầu chơi guitar.
Bài viết được dịch và chỉnh sửa từ nguồn : https://beginnerguitarhq.com/acoustic-guitar/
